همه چیز در مورد Wet Suit ها (بخش اول):

چه نوع  و چه سایز لباس غواصی مناسب شماست؟
چه مدل و چه جنسی از Wet Suit بخریم؟
مراقبت و نگهداری از وتسوت ها؟
انواع وت سوت ها و تجهیزات جانبی.

چه نوعی از (چه مدل و چه جنسی( Wet Suit مناسب شماست؟

جنس وت سوت ها:

وت سوت ها به طور سنتی از ۱۰۰% نئوپرن و یا تلفیقی از نئوپرن و لاستیک به همراه لایه میانی اسفنجی تولید می گردند. لایه روی وت سوت می تواند از لاستیک طرح دار ضد آب بوده، از لایه نازک و نرم فلزی مانند تیتانیوم یا سیلیکون پوشیده شده و یا توسط کِولار Kevlar، پلی استر و یا نایلن لمینت شده باشد.

گرچه می توانید بدون هیچ گونه تجربه و راهنمایی و صرفا با استفاده از سلیقه شخصی و مدل وت سوت ها اقدام به خرید وت سوت نمائید (همانطور که تی شرت می خرید) و یا بدون در نظر گرفتن فاکتورهای مهم صرفا با توجه به بودجه خود اقدام به خرید وت سوت نمائید، معمولن بیش از ۸۰ درصد این خرید ها، اشتباه خواهند بود.

فاکتور های مهم تری برای انتخاب وت سوت وجود دارند که رُل مهم تری در مناسب بودن وت سوت داشته و باعث می شوند خرید شما لذت بخش و مفید باشد، این فاکتورها در ورزش های آبی مختلف متفاوت بوده و در نتیجه وت سوت های تولید شده بر اساس نوع ورزش آبی، دارای ویژگی های متفاوت می باشند. به صورت کلی مهم ترین نکاتی که باید توجه نمائید، عبارتند از:

“ایجاد کافی عایق حرارتی، افزایش گرمایش و راحتی در عین حفظ خاصیت انعطاف پذیری و تناسب سایز”.

برای انتخاب مناسب وت سوت، ابتدا بهتر است بدانیم وظیفه وت سوت چیست و چگونه عمل می کنند؟

وت سوت های مدرن همگی از جنس نئوپرن تولید شده و برای بدن شما حکم عایق حرارتی داشته و در مواردی به عنوان عایق ضربه گیر عمل می کنند. وت سوت با چسبیدن به بدن شما و حفظ لایه نازک آب میان پوست شما و وت سوت و گرم شدن این لایه نازک توسط تبادل گرمایی بدن و حفظ حرارت آن، عمل ایجاد وحفظ گرمایش بدن شما را فراهم می آورد.

نکته کلیدی برای انتخاب ضخامت و نوع وت سوت:

وت سوت ها عمل تبادل گرمایی بدن انسان را به مقدار مناسب رسانده و در اصل این بدن شماست که عمل اصلی گرمایش را انجام میدهد. این امر نکته مهمی در انتخاب ضخامت وت سوت می باشد، چرا که افراد مختلف با فیزیک های گوناگون واکنش های متفاوتی نسبت به از دست دادن گرمای بدن نشان می دهند.

در نتیجه درجه حرارت آب، فصل، درجه هوا، مقدار وزش باد یا درخشش خورشید، نوع ورزش آبی، مدت زمان انجام ورزش آبی و نیز واکنش بدنی شما در برابر حرارت (حساسیت بدن شما)، از مهم ترین فاکتورهای لازم برای در نظر گرفتن انتخاب وت سوت مناسب می باشند.

 می توان از جدول زیر به عنوان راهنمای مرجع، برای انتخاب ضخامت مناسب وت سوت برای ورزش های آبی بهره برد، دقت کنید که این جدول صرفا جهت راهنمایی بوده و با توجه به فاکتورهای ذکر شده در بالا تغییر می نمایید.

دمای آب (سانتیگراد)	نوع وت سوت و تجهیزات	جنس و ضخامت وت سوت
۲۵ درجه به بالا	عدم نیاز به وت سوت	اِسکین سوت (لیکرا)، رش گارد یا رش وست
۲۰ الی ۲۵ درجه	وت سوت کوتاه + بوت	وت سوت  ۱ یا ۳ میل یا تاپ تنها
۱۵ الی ۲۰ درجه	وت سوت بلند یا شورتی + بوت + هود	وت سوت ۵ میل – وت سوت ۳ میل به همراه عایق تیتانیومی یا ۳ میل با تاپ
۱۰ الی ۱۵ درجه	وت سوت بلند به همراه کلاه + دستکش و بوت	وت سوت ۵ میل با تاپ،  یا ۶٫۵ میل یک تکه
زیر ۱۰ درجه	وت سوت بلند+ هود + دستکش و بوت	وت سوت ۷ و یا ۹ میل دو تکه

• دقت کنید این جدول برای تمامی ورزش های آبی به جز غواصی در نظر گرفته شده است. (برای غواصی راهنمای مربوط به خرید تجهیزات غواصی را ملاحضه فرمائید).

• توجه به حرارت هوا، وزش باد، درخشش خورشید، حساسیت بدن شما و درجه فعالیت شما در کنار راهنمایی فوق بسیار مهم می باشند.

 

جدول فوق را می توان برای تعیین سریع ضخامت وت سوت متناسب با دمای آب مورد استفاده قرار داد. فاکتورهای باد، خورشید در این جدول لحاظ نشده است.

اعداد نشانگر ضخامت وت سوت ها:

• به طور سنتی وت سوت ها را در ضخامت با اعداد فرد تولید می گردند، یک میل، ۳ میل، ۵ میل، ۷ میل. در وت سوت های مدرن تولید کنندگان جدید ضخامت های با اعداد زوج و اعشار “نیم” را با اضافه کردن آستر های جدید به وت سوت ها بوجود آوردند و ضخامت های یک و نیم میل، شش و نیم میل و هفت و نیم میل بوجود آمدند.

• دقت کنید در نامگذاری وت سوت ها اگر ضخامت کل وت سوت یکسان باشد نام گذاری بسیار ساده است، اما در وت سوت های ورزش های آبی با اعدادی مثل ۳٫۲ برخورد می کنید، شماره اول (سمت چپ) نشان گر ضخامت اصلی وت سوت می باشد، در حالی که عدد دوم نشانگر ضخامت افزوده شده به وت سوت بواسطه لایه حرارتی محافظ و یا نشانگر ضخامت وت سوت در نواحی که نیاز به کشش بیشتر دارند (زیر بازو، زانو ها).

مقدار انعطاف پذیری وت سوت شما با توجه به نوع ورزش و فعالیت شما مشخص می گردد:

وت سوت ها یکی از پوشش های ضروری بسیاری از ورزش های فعلی رایج در دنیا می باشند، دامنه این ورزش ها از اِسکی (روی برف یا آب)، موج سواری، قایق سواری، کایاک تا تمام ورزش های آبی  یا ورزش هایی که به نحوی با آب در ارتباط می باشند مانند رفتینگ و دره نوردی را در بر دارد. شما نیاز به وت سوتی دارید که نیاز های شما هنگام ورزش خاص را برآورده نماید.

آیا شما به حفظ گرمایش بیشتر نیاز دارید یا انعطاف پذیری مهم تر است؟

در ورزش هایی از قبیل اسکی، دره نوردی، موج سواری شما نیاز به حفظ گرمایش در کنار راحتی و انعطاف پذیری مناسب دارید، در غواصی با توجه به فصل، نوع آب و غواصی ممکن است اولویت با حفظ گرمایش باشد.

گرمایش وت سوت با ضخامت آن نسبت مستقیم دارد گرچه ضخامت بیشتر منجر به کاهش انعطاف پذیری خواهد شد.

امروزه در وت سوت های مدرن، استفاده از لایه های حفاظت گرمایی فلزی از قبیل تیتانیوم در کنار لایه نازک تر نئوپرن رواج یافته که می تواند انعطاف و گرمایش را برای شما به صورت هم زمان فراهم کند، اما به خاطر داشته باشید ضخامت اصلی نئوپرن در حفظ گرمایش هم چنان انکار ناپذیر است.

زیپ های وت سوت ها:

زیپ های پشت وت سوت: وت سوت ها به طور سنتی به همراه زیپ در پشت تولید می گردند، این زیپ ها از گردن تا کمر امتداد داشته و بواسطه بزرگ بودن امتداد زیپ راحتی بیشتر هنگام پوشیدن به همراه دارند. زیپ ها دارای بخش قفل کننده چسبی بروی گردن می باشند تا از باز شدن ناگهانی زیپ جلوگیر کند. دقت کنید تا لایه مخصوص زیپ هنگام بستن بدرستی زیر زیپ قرار بگیرد تا حفظ حرارت بدرستی انجام گیرد، در غیر اینصورت آب از داخل زیپ وارد بدن شده و شما را شوکه می کند، این نکته مهمی است و ممکن است به کمک نیاز داشته باشید، به همین دلیل بسیاری زیپ های از جلو را ترجیح می دهند.

زیپ های جلوی وت سوت (روی سینه): وت سوت ها با زیپ ها جلو در دو مدل کلی تولید می شوند:

1. زیپ های کوتاه روی سینه: این زیپ ها به اندازه عرض سینه باز شده و معمولن توسط دگمه روی شانه قفل می گردند، گرچه درگاه ایجاد شده برای پوشیدن وت سوت کوچکتر از مدل های دیگر است، اما به واسطه یک تکه بودن دور گردن عایق حرارتی بیشتری بدور گردن ایجاد گشته به علاوه به واسطه کوتاهی زیپ مقدار انعطاف پذیری به نحو چشم گیری افزایش می یابد.
2. زیپ های بلند روی سینه: این مدل وت سوت ها خود دارای دو مدل بسته به ضخامت وت سوت می باشند، برای ضخامت های زیر ۳ میل و یا وت سوت های تاپ (بخش روی وت سوت های دو تکه) این زیپ ها از کمر تا گردن به طور سراسری امتداد داشته و ممکن است در صورت و جود کلاه (هود) چسبیده به وت سوت تا زیر چانه امتداد یابد.برای ضخامت های بالاتر خصوصا وت سوت های غواصی ملقب به نیمه خشک (Semi Dry)، این زیپ ها از کمر تا روی سینه ادامه دارند، هود و گردن به صورت لایه جدا روی زیپ قرار می گیرند تا حفظ حرارت دور گردن و سر به صورت مناسب صورت گیرد.
3. زیپ های روی لبه آستین ها: در وت سوت های با ضخامت بالاتر، برای راحتی هنگام پوشیدن زیپ هایی بروی لبه آستین ها دست و پا قرار می گیرند. این وت سوت ها دارای قیمت بالاتری نسبت به وت سوت های مشابه می باشند.

یکی از تولید کنندگان انگلستان اقدام به تولید وت سوتی با زیپ های بسیار نموده تا به امر پوشیدن وت سوت های ضخیم کمک نماید، این وت سوت ها بااقبال زیادی مواجه نشدند، زیرا هزینه نگهداری و احتمال از دست دادن برنامه به واسطه خرابی یکی از زیپ ها بالاست. این وت سوت ها همچنان تولید می گردندوصرفا وت سوت های مناسب غواصی می باشند.

اینکه شما چه مدل زیپی را بر می گزینید، بسته به سلیقه و بودجه شما و آپشن های در دسترس شماست، به هر صورت دقت کنید هدف اصلی وت سوت تامین گرمای بدن می باشد.

در عکس فوق تعدادی از وت سوت های مدرن امروزی را مشاهده می کنید.

دوخت درز و چسباندن درز های وت سوت:

دوخت فلت لاک (Flat Lock Stitching): در این مدل دوخت دو لبه نئوپرن وت سوت روی یکدیگر قرار گرفته و سپس درز دوخته می شود. برای وت سوت های تابستانی با ضخامت کم معمولن از دوخت باز زیگ زاگ استفاده می شود، این دوخت در زیر و روی دوخت نمایان بوده و یکسان است، سوراخ های ایجاد شده باعث ایجاد حالت بهتر تنفسی در وت سوت و خنک تر بودن آن می شوند.

دوخت کور به همراه چسباندن (Glued and Blind Stitching – GBS): در این دوخت که مخصوص وت سوت های ضخیم می باشند، برای ایجاد حداکثر خاصیت حفظ گرمایش، لبه های نئوپرن وت سوت روی هم قرار گرفته و چسبانده می شوند، سپس با استفاده از دوخت کور (بسیار ریز) لبه ها دوخته می شوند، در این روش، سوزن دوخت تا نیمه ضخامت لایه زیرین وارد شده و دوختی در زیر مشاهده نمی شود. این امر برای ایجاد لایه محافظ گرمایی بیشتر در درزها می باشند.

دوخت با قفل رویی (OverLocked Stitching) : این دوخت شاید بهترین دوخت خصوصا برای پوشش های غواصی باشد، اما به علت قرار گیری دوخت دوم به عنوان قفل کننده دوخت اول به همراه چسباندن بعد از دوخت دوم معمولا دارای ضخامت زیادی بوده و انعطاف را به حداقل می رساند، این دوخت معمولا برای درای سوت ها استفاده می گردند.

دوخت به همراه چسب مایع(Liquid Taped Stitching): در این دوخت، پس از دوخته شدن درزها، کلیه درزها از پشت با چسب مخصوص مایع پوشانده می شوند، این چسب درز وت سوت را پر کرده و علاوه بر استحکام دوخت از نفوذ آب بداخل وت سوت جلوگیری می کند. انعطاف قابل قبول این دوخت مطلوب تمامی وت سوت هاست اما بدلیل بیس آبی این چسب ها، به مرور استفاده، چسب در آب حل شده و حفاظت گرمایی لازم ایجاد نشده و ممکن است دوخت ها باز شوند.

دوخت به همراه نوار چسب (Taped Stitching): در این روش بعد ازدوخته شدن درزهای وت سوت که بصورت موازی کنار هم قرار گرفته اند و ورود سوزن و دوخت تا نیمه ضخامت نئوپرن روی می دهد، رو و زیر دوخت از داخل وت سوت، به صورت مقطعی (Spot) و یا به طور کامل (Full) با نوار نئوپرنی مخصوص پوشیده می شوند، این روش گران ترین روش دوخت بوده و علاوه بر جلوه زیبا، انعطاف و نظم خاصی به برش وت سوت می بخشد.

در عکس زیر انواع دوخت ها با دیاگرام نمایش داده شده اند.

چه سایز وت سوتی مناسب شماست؟ (انتخاب سایز مناسب وت سوت) انتخاب وت سوت با سایز مناسب بسیار حیاتی است.

• وت سوت ها بر اساس چسبیدن به بدن عمل می کنند، بهترین سایز وت سوت زمانی است که به بدن چسبیده و جلوگیری از ورود آب (فلاش در مناطق بازو، آستین، پا و گردن) نماید، در این حالت وظیفه اصلی وت سوت یعنی حفاظت گرمایی رخ می دهد.  گرچه راحتی وت سوت نیز مد نظر بوده و تنگ بودن بیش از اندازه توصیه نمی گردد، ممکن است دور گردن احساس تنگی کنید اما معمولن تولید کنندگان وت سوت ها را با پوشش های ضد حساسیت و سائیدگی مجهز می نمایند، به علاوه در قسمت های لازم برای تحرک بیشتر از نئوپرن های سوپر استرچ استفاده می کنند.
  اگر هنوز نگران حساسیت و یا سرما هستید می توانید یک تی شرت یا رَش گارد زیر وت سوت استفاده نمائید، تا شما را در برابر باد حفاظت نماید. وت سوت های حرفه ای ورزشی با در نظر گرفتن وزش باد، معمولن در نواحی حساس مثل سینه، کمر و گردن لایه محافظ گرمایی از جنس تیتانیوم یا لاستیک نیو جرسی به همراه دارند.
  به خاطر داشته باشید وت سوت های نو، در دفعات اولیه استفاده تنگ و چسبان بوده و باید با آرامش به تن شوند.

   

• بهترین حالت برای انتخاب سایز مناسب، بر تن کردن و تست وت سوت قبل از خرید می باشد، بعد از به تن کردن حتمن حالت های مختلف نشستن و برخاستن و کشش بدن در حالات مختلف را تست کنید تا هنگام انجام ورزش دچار مشکل نگردید. “گرچه برای این کار باید دوش گرفته باشید و بدن شما در حالت تعرق نباشد، بسیاری از فروشندگان معتقدند وت سوت نباید حتی برای تست امتحان گردد، این قبیل فروشندگان لباس های مناسب با سایز برای تست در اختیار شما قرار خواهند داد.”
  

اگر وت سوت مناسب خود را نیافتید و یا بدن شما با وت سوت های متداول در بازار هم خوانی ندارد، می توانید وت سوت مخصوص خود را سفارش دهید تا مطابق اندازه های شما وت سوت دوخته شود. این امکان در ایران وجود ندارد، شرکت ایراتک این امکان را برای شما توسط تولید کنندگان انگلیسی فراهم می آورد.

 

استفاده، مراقبت و نگهداری از وت سوت:

بعد از خرید وت سوت، مهمترین بخش کار، استفاده و مراقبت و نگهداری از آن شروع می گردد، هر چند وت سوت شما گران قیمت و مرغوبترین جنس باشد، در صورت عدم توجه بزودی دیگر قادر به استفاده از آن نخواهید بود. نکات زیر را به خاطر بسپارید:

پوشیدن وت سوت:

• اولین قانون به تن کردن وت سوت، “با نرمش با وت سوت رفتار کنید!” کشیدن بیش از اندازه و ناگهانی وت سوت، نئوپرن را تحت تاثیر قرار داده و علاوه بر از دست دادن خاصیت الاستیسیته وت سوت (پارگی حباب های داخل) منجر به از دست دادن خاصیت حفظ گرما و حتی پارگی دوخت های وت سوت خواهد شد، در برخی موارد ممکن است باعث پارگی وت سوت گردد. برای به تن کردن وت سوت به آرامی از پاها شروع کنید و با آرامش به کمر و شانه ها برسید، داشتن زمان کافی و عدم استرس بسیار مهم می باشد.
  نکته کاربردی یک: برای اوایل استفاده از وت سوت، خصوصا وت سوت های ضخیم تر یا وت سوت های بدون زیپ در سر آستین ها و پاچه پاها: با به پا کردن یه کیسه پلاستیکی می توانید به راحتی دست ها و پاهای خود را از آستین ها و پاچه های وت سوت بیرون ببرید.

• بعد از به پا کردن وت سوت و بالا کشیدن آن به آرامی تا کمر، صبر کنید و قسمت پائین وت سوت را تنظیم کنید تا قسمت های مختلف در سر جای خود قرار گرفته باشند (برای مثال، زانوها، فاق)، سپس به آرامی وت سوت را بالاتر برده (برای جلوگیری از استرس نئوپرن وت سوت)، دست ها را وارد کنید و بعد از قرار گیری کامل آرنج ها، وت سوت را بطور کامل به تن کنید.

• حالا کاملن وت سوت را بر تن دارید! قبل از بستن زیپ یکبار دیگر مطمئن شوید که وت سوت به طور کامل بروی تن شما نشسته است، این امر به کاهش استرس وارد شده به دوخت ها کمک شایانی می کند. خصوصا مطمئن شوید که لایه محافظ زیر زیپ به نحو مناسب قرار گرفته، به آرامی زیپ را ببندید. در دفعات اولیه ممکن است برای بستن زیپ به کمک نیاز داشته باشید. مراقب باشید، زیرا تعمیر زیپ بسیار گران قیمت (هم قیمت وت سوت نو) خواهد بود.

در آوردن وت سوت:

• برای در آوردن وت سوت نیز عجله نکنید، با آرامش کار کنید، ممکن است وت سوت به بدن شما چسبیده باشد، مراقب باشید تا بیش از اندازه آن را نکشید. یک راه کمکی وارد کردن آب (زیر دوش) داخل وت سوت می باشد.
• وت سوت خود را در آورده و به صورت پشت و رو نگاه دارید! چون برای شستشو و خشک کردن وت سوت  این بهترین حالت می باشد، به علاوه بروی دوخت وت سوت ها استرس و فشار کمتری وارد می شود.

شستن و خشک کردن وت سوت:

• بعد از استفاده از وت سوت در اولین فرصت (هر چه زودتر، بهتر)، وت سوت خود را در آب شیرین غوطه ور کرده و یا زیر دوش آب شیرین بگیرید، خصوصا اگر در آب شور به فعالیت پرداخته باشید. نمک رسوب کرده در وت سوت باعث خشک شدن نئوپرن و از دست دادن خاصیت ارتجاعی آن می گردد، به علاوه با نفوذ به داخل دوخت ها باعث کاهش طول عمر وت سوت شما می گردد.

• برای خشک کردن وت سوت خود را به صورت پشت و رو و در هوای معمولی و سایه خشک کنید. دقت کنید که آفتاب و گرما برای خشک کردن وت سوت مناسب نبوده و در حقیقت دشمن نئوپرن وت سوت بر شمرده می شوند. به علاوه وت سوت را در حالت خوابیده قرار دهید تا خشک شد، آویزان نمودن وت سوت باعث کشش زیاد خصوصن در دوخت های رو شانه ها می گردد.

• بعد از خشک شدن قسمت داخلی، وت سوت را برگردانید تا قسمت بیرونی نیزبه طور کامل خشک گردد، نگهداری وت سوت با نم منجر به بو گرفتن وت سوت و رشد باکتری ها خواهد شد، به علاوه آویزان کردن به صورت خیس باعث کش آمدن وت سوت می گردد. برای نگهداری وت سوت همواره از چوب لباس های چوبی یا پلاستیکی استفاده کنید، فلز بعد از زنگ زدگی باعث ایجاد لکه روی وت سوت می گردد. برای نگهداری در بهترین حالت در انبار، وت سوت را از کمر بروی چوب قرار دهید.

  نکته کاربردی دو: هرگز و هرگز از ماشین لباس شویی و خشک کن برای شستن و خشک کردن وت سوت استفاده نکنید، گرما دشمن وت سوت است و استفاده از لباس شویی و خشک کن تضمینی برای از بین بردن وت سوت شماست!

  وت سوت خود را در جایی خنک، خشک و دور از نور نگهداری کنید. حتمن از خشک بودن آن اطمینان حاصل کنید، زیپ و چسب های آن را ببندید و سپس آن را از کمر تا کرده و بروی چوب لباسی پهنی قرار دهید.

مراقبت از وت سوت:

• نگهداری وت سوت به صورت خیس علاوه بر ایجاد بوی نامطبوع و رشد باکتری که منجر به ایجاد بیماری خصوصا برای خانم ها می گردد، ممکن است باعث چسبیدن لایه های وت سوت گردد، در شرایط خاص ممکن است مجبور شوید وت سوت خود را به سطل زباله بسپارید.

• استفاده از مواد شیمیایی شوینده برای شستن وت سوت ها باعث خشک شدن نئوپرن شده و طول عمر وت سوت شما را به نحو چشمگیری کاهش می دهد. استفاده از آب داغ نیز علاوه بر شل شدن و از دست دادن خاصیت وت سوت، ممکن است باعث حل شدن چسب های استفاده شده بروی دوخت ها و یا بین لایه های وت سوت گردد.

• ادرار کردن در وت سوت گرچه باعث گرم شدن شما می گردد و برخی موارد در غواصی بسیار لذت بخش است، اما نگذارید این عادت در شما رخنه کند. ادرار کردن علاوه بر ایجاد بوی بد در دراز مدت، ممکن است به واسطه اسید موجود باعث خراب شدن دوخت ها گردد.

• سعی کنید وت سوت خود را به مانند مسواک شخصی استفاده کنید! در صورت اجاره کردن و امکان وت سوت را شسته و خشک کنید.

• بعد از استفاده مکرر، قبل از انبار کردن وت سوت پیشنهاد می گردد که وت سوت خود را قبل از شستن با آب سرد، به مدت ۵ دقیقه در محلول ضد عفونی کننده رقیق شده یک به چهل (حتی رقیق تر) دِتول (Dettol)  یا محلول مشابه قرار دهید سپس به آبکشی با آب سرد بپردازید. این کار باعث عدم رشد باکتری ها و بوی نامطبوع در وت سوت گشته و از بیماری های آتی جلوگیری می کند.